Özyalvaç Gazetesi Arşivinden (8-15 Haziran 1970)

YALVAÇ TARİHİ

Tefrika: 62- 63

Yazan: Muzaffer TÜTÜNCÜ – İlker SÜER

Milli Eğitim hizmetlerinin gelişmesi ile yurdumuzun kalkınması ve halkımızın refaha kavuşmasını ön planda gören idarecilerimizin birçoklarının çeşitli müesseselerin yapımını ve hizmete girmesini sağlamışlardır. 1919-1921 yılları arasında idari görevde bulunan merhum saygı değer Kaymakam Abdurrahman beyin gayretleri ile İstiklal Savaşı’mızın o çetin ve buhranlı günlerinde ortaokul binasını yaptırarak tedrisata açmakla çok büyük bir hizmette bulunmuştur. Bu okul ahşap yapı olduğu için Hükümetçe 1969 yılında yıktırılmış, yerine Milli Eğitim Bakanlığı’nca betonarme modern Orta Okul binası ile Kapalı Spor Salonu yaptırılmıştır. Yeni inşa edilen okula Yalvaç Ortaokulu ismi verilmeyip “Kaymakam ABDURRAHMAN BEY ORTAOKULU” isminin verilmesi çok isabetli olacaktır.

1961-1963 yılları arasında Kaymakamlık görevinde bulunan Yiğit Kızılcan’ın sonsuz himmet ve gayreti ile Yalvaç DEVLET HASTAHANESİ, Modern KÜTÜPHANE Binası, iki Bucak ve iki Kasabada Kütüphane binalarının temini ile çarşının pislikten kurtarılacak BETONLA kaplanmasını temin etmiş ve bugünkü güzel şekline kavuşturmuştur.

1968-1969 yılları arasında Kaymakamlık görevini ifa eden sayın Rafet Küçüktiryaki bu hizmetlere ilave olarak Akşam Kız Sanat Ortaokulunun Kız Sanat Orta Okulu haline getirilmesini ve tek katlı binasının iki kata çıkarılmasında, Gazipaşa İlkokulu’nun yeniden inşa ve ikmaline, Kumdanlı ve Bağkonak Bucaklarında birer Ortaokulun açılarak tedrisata sunulmasında ve yukarıda da izah edildiği gibi sanat dallarındaki ilerlemelerin daha olgun ve dolgun olmasını hedef tutan pratik sanat okulunun açılışı hususundaki çabaları meyvasını vermiştir.

…

Elektrik enerjisinden faydalanılmak suretiyle şahıslar tarafından cereyanla çalışır UN DEĞİRMENLERİ kurulmuştur. Merkezde dörtten fazla elektrikle çalışan Un Değirmeni vardır. Önceki senelerde kaza merkezi ve köylerimizde sayıları kırkdan fazla olan ve su ile çalışan Un Değirmeni artık şimdi kullanılamaz durumdadır.

Yalvaç’ta demirciler ve çilingirler de tamamen makinalaşmış durumdadır. Çilingir atölyelerinin bir kısmı mevcut işlerine ilave olarak debbağlarla anlaşarak, dokuma sanayinde kullanılan çırçır toplarının ağaç kısımlarını yapmakta ve tornalamaktadırlar. Debbağhanede işlenen büyük baş hayvanların derilerinin ekserisi bu işlerde kullanılmaktadır. İmal edilen çırçır topları İstanbul, Adana, Ereğli, Nazilli, İzmir gibi yerlerdeki pamuk fabrikalarına satılır.

Çırçır toplarının imalinden sonra gön dediğimiz bu kalın deriler ayrıca tornalardan geçirilir, kendisi- ne has ambalajları yapılarak pazarlar ve talep edilen fabrikalara gönderilmektedir. Bu sanat kolu da debbağcılık dolayısıyle gelişmiş olup imalathanelerin maddi gelirlerinin haylice yükselmekte olduğunu görmekteyiz.

ZİRAİ DURUM

a) Toprak Teşekkülü: Yalvaç üçüncü zaman arazi teşekkülatına ait bir yerdir. Toprak daha ziyade taban mahallerde birikinti killi-hümüslüdür. Tepe kısımlarda ise killi-kumlu özelliktedir. Yükseklerde ağaç ve ağaçcıklar olmayıp temamen çıplak bulunduğundan devamlı olarak erozyon vardır.

b) Arazi Bölünüşü: Yalvaç’da arazi bölünüşü gittikçe küçük parçalar halindedir. Babadan oğla kalan ve zamanında oldukça büyük gelirler sağlıyan bahçeler varisler tarafından taksim edile edile küçük küçük parçalar haline gelmiştir ki, bu sebeble istifade imkanları azalmaktadır.

Büyük çiftlikler ve geniş mikyaslı çiftçilik yoktur. Yalnız Gökçe Ali Köyünde 2000-2500 dekar tutarında Doktor Lokman Başaran’a ait bir çiftlik vardır. Yalvaç ve köylerinde bir çiftçi ailesine ortalama olarak 30 dekar arazi isabet etmektedir.

Ziraat Bakanlığı tarafından Yalvaç Ziraat Teknisyenliğinin müsbet çalışmaları sonucu olarak 1962 yılında faaliyette olan iki selektör 1969 yılında ONİKİ adete çıkarılmıştır. Bunlar Hüyüklü, Kumdanlı, Bağkonak, Çetince, Özbayat, Sücüllü, Tokmacık, Eyuplar, Aşağı Tırtar, Y:Kaşıkara, Körküler ve Yalvaç merkezindedir. Buralarda yılda 1500-2000 ton tohumluk temizlenir ve ilaçlanır.

Yalvaç’da aşağı yukarı 30.000 dönüm bahçe sulanabilir durumdadır. Gökçe Ali ve Aşağı Tırtar’ daki modern sulama tesisleri ile bu geniş saha muntazaman sulanabilmekte ve böylelikle elde edilen gelir eskisine nazaran yüzde yüz bir artış göstermiştir.

Kozluçay Köyünde ve Kuyucak Köyünde de çok küçük çapta sulama tesisleri vardır. (8-15 Haziran 1970, Sayı: 69)