Men Tapınağı’nda Bir Türlü Engellenemeyen Kaçak Kazılar

Yalvaç’ın dünya çapında değer taşıyan tarihi Men Tapınağı’nda bir türlü önlenemeyen kaçak kazılar, kültür varlıklarımızın göz göre göre yok olmasına neden oluyor.

Konuyla ilgili bilgi aldığımız Süleyman Demirel Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı ve Pisidia Antiokheia Kazı Başkanı Prof.Dr. Mehmet Özhanlı, Yalvaç’ın tarihi ve turistik değerlerine sahip çıkılması konusunda yaptıkları çağrıların karşılıksız kalmasından büyük üzüntü duyduklarını ifa- de ederek, konuyla ilgili olarak mutlaka adım atılması gerektiğini ifade etti.

Konuyla ilgili olarak Prof.Dr. Mehmet Özhanlı gazetemize şu bilgileri verdi:

“Isparta İlini dünyaya tanıtan en önemli arkeolojik verilerin bulunduğu, Yalvaç İlçesinde ve diğer ilçelerde son yıllarda yoğunlaşan kaçak kazılar, ülke ve dünya kültürüne geri dönüşü olmayacak büyük zararlar vermektedir. Definecilerin geçmişe vuruğu her kazma, hilti darbesi,  patlattıkları dinamitler insanlığın geleceğine yapılan bir suikasttır. Gün yok ki tarihi bir eser suikasta kurban gitmesin. Tarihi eser katliamı öyle bir boyuta geldi ki ülke, kaçak kazılarla köstebek yuvasına döndü.

Artık dur demenin zamanı çoktan geldi ve geçiyor. Sayın yetkililerin bu konuda daha duyarlı ve yaptırımcı olmaları şarttır. Aksi halde Dünya da örneği olmayan Men Tapınağı ve daha birçok eserden eser kalmayacaktır.

Göller Bölgesinin en büyük haç merkezinin bulunduğu Antiokheia’nın Men Tapınağı ve Kutsal Alanında, bütün uğraşlarımıza rağmen kaçak kazıların önüne geçmek mümkün olmuyor. Yeni yapılan kaçak kazı ile tapınağın duvarları (Resim 1), tiyatronun oturma sıraları (Resim 2) sökülmüş ve birçok nokta da kaçak kazı çukurları açılmıştır. Kutsal Alanın tamamında detektörlerle tarama yapılmış ve küçük küçük binlerce çukur kazılmıştır. Sağlam açığa çıkarılmış olan kireçtaşından bir sütun paramparça edilmiştir (Resim 3). Bu arada defineciler yeni bir yöntem daha geliştirmişler, açtıkları çukurları tekrar kapatarak (Resim 4) görünmesini ve anlaşılmasını geciktiriyorlar. Yakalandıklarında da çukurlar kapatıldığı için mahkemelerin tayin ettiği bilirkişiler yanılmakta ve alana çok büyük zarar verilmediği yönünde raporlar düzenlemektedirler. Böylece işlenen suç hafifliyor.

Kazı Başkanlığı olarak 2008 yılından beri yaptığımız bütün başvurular sonuçsuz kaldı. Yalvaç İlçesinden Tapınak ve Kutsal Alana giden 5 km’lik yol bir türlü asfaltlanmadı. Yolun kötü olmasından dolayı normal vatandaş alana çıkamamakta, alanı boş bulan kötü amaçlı defineciler burada cirit atmaktadırlar. Yılda onlarca kez yapılan kaçak kazıların önüne geçilmezse yakında tapınak ve Kutsal Alan tamamen yok edilecektir.

Definecilerle ülke genelinde bir mücadele yapmak lazım bölgesel yapılacak çalışmalar kalıcı çözümler getirmez. Yine de yerelde her yurttaşın tarihi eserlere sahip çıkmaları ve çocuklarının geleceğine yapılan bu kültür suikastlarına dur demeleri oldukça etkili olacaktır.”

Resim 1. Tapınağın Güney Duvarı Kazılıp Geri Kapatılmış.

Resim 2. Tahrip Edilen Tiyatro Oturma Sıraları

Resim 3. Parçalanmış Kireçtaşı Sütun

Resim 4a. Kazılıp tekrar kapanmış ve kamuflajlanmış kaçak kazı çukuru

Resim 4b. Tapınağın Kuzey Duvarı Kazılıp Tekrar Kapatılmış

MEN YOLU İÇİN VERİLEN SÖZLER HALA TUTULMADI

Yalvaç’ın tarihi ve turistik zenginliğinin önemli merkezlerinden biri olan Men Tapınağı’nın yolunun yapılması için özellikle Ak Parti Isparta Milletvekili Recep Özel tarafından verilen sözler de halen daha tutulmazken, en ufak bir gelişme haberi de gelmedi.

İşte Men yolu için verilen sözlere ilişkin açıklamalara dair haberlerin linkleri:

Yalvaç’ın Vekili Özel’den Bayram Müjdeleri | ÖZYALVAÇ (ozyalvac.com)

Özel’den ehliyet sınavı müjdesi, hastane, Men yolu açıklaması | ÖZYALVAÇ (ozyalvac.com)