Men Tapınağı ve Kutsal Alanı 2021 Yılı Kazı Çalışmaları Tamamlandı

Pisidia Antiokheia Men Tapınağı ve Kutsal Alanında 23 Ağustos 2021 tarihinde başlatılan kazı çalışmaları, 2 Ekim 2021 tarihinde sonlandırıldı. Bu yıl tapınağın güney temenos duvarının önünde ve tapınağın doğusunda bulunan binada kazı çalışılmaları yapıldı. Kazı çalışmaları, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün ve Süleyman Demirel Üniversitesi Rektörlüğü’nün sağlamış olduğu nakdi ve ayni yardım ile İŞKUR üzerinden görevlendirilen on işçi ve de Yalvaç Belediyesi’nin destekleriyle gerçekleştirildi.

Bu yılki kazı çalışmalarıyla ilgili olarak Pisidia Antiokheia Kazı Başkanı ve SDÜ Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Mehmet Özhanlı şu bilgileri verdi:

Resim 1. Tapınak ve Güney Temenos Duvarı

Tapınağın kendisinden sonra en kutsal kabul edilen bölümü güney temenos duvarıdır (Resim 1). Dış cephesi tamamen adak stelleriyle bezenmiş olan bu duvarın, bir benzeri bulunmaz. Duvar ile öndeki mekânlar arasındaki geçiş koridoru tamamen açıldı. Ana kaya üzerine inşa edilmiş olan duvardan buraya düşmüş olan taşlar duvardaki yerlerine konuldu (Resim 2). Duvarın önündeki alanın zemin taşlarının, Hıristiyanlık Döneminde söküldüğü ve tahrip edildiği görüldü. Güney duvardan tapınağa geçiş sağlayan kapının önündeki merdivenlerinde tamamı ortaya çıkarıldı. Eksik yerler kendi malzemesiyle tamamlanarak konservasyonu gerçekleştirildi (Resim 3). Bu alanın tamamı 1913 yılında W. Ramsay ve daha sonra gelen araştırmacılar tarafından kazılıp aktarılmış olmasından dolayı insitu malzemeye rastlanılmadı. Toprak yığınları arasında duvara ait adak steli bezeli bloklar ve mermerden yapılıp duvara aplike edilmiş olan adak stel parçaları ele geçti.

Resim 2. Güney Temenos Duvarı ve Önündeki Alan

Resim 3. Basamaklar ve Güney Temenos Duvarı

Tapınağa doğudan gelen yolun kuzey tarafında bulunan ve araştırmacılar tarafından konut olarak tanımlanan yapının çevresi temizlendi ve mekânlara girişi sağlayan ana koridor ve kuzeydoğuda bulunan bir mekân tamamen açıldı (Resim 4). Önceki yıllarda kaçak kazıcılar tarafından kazılmış olan yapının, 1913 yılında Ramsay ve ekibi tarafında da kazıldığı ve içinin tamamen devredildiği anlaşıldı. Duvarları oldukça sağlam korunmuş olan yapının zemin döşemesi tahrip edilmiş. Geç Hellenistik ya da Erken Roma İmparatorluk Döneminde inşa edilmiş olan yapıya İmparator Diocletianus Döneminde eklemeler yapılmış ve yapı genişletilmiştir. Kazılar sırasında seramik ve terrakotta parçaları, metal objeler, astragaller (aşık kemiği) ve bir adet kandil bulundu.

Resim 4. Tapınağa Giden Yolun Kenarında Bulunan Yapı

Hıristiyanlık öncesi, Pisidia ve komşu bölgelerde yaşayan halklar için haç merkezi olarak kabul edilen Tapınak ve Kutsal Alanda kazı çalışmalarına gelecek yıl devam edilecektir. Tapınak ve Kutsal Alanın, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine girebilmesi için de Yalvaç Belediyesi, Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Yalvaç Müzesi Müdürlüğü ile ortak bir çalışma başlatıldı.

Bir türlü asfaltlanmayan yolun yapımı için çıkarılan 25.000 TL ödenek 2012 yılından beri Isparta İl Özel İdaresinin hesaplarında beklemektedir. Yalvaç’tan  (Antiokheia’dan) kutsal alana giden 5 km’lik yolun asfaltlanması, çalışmaları hızlandıracağı gibi ziyaretçilerin alana gitmelerini kolaylaştıracaktır. Ziyaretçilerin ve yöre halkının alana çıkabilmesiyle kaçak kazıların da önüne geçilebilecektir. Yetkililerin bu konuda duyarlı olmaları ve gereğini yapmaları beklenmektedir.”