Kooperatifler ve İstihdam

Ünal Örnek

unalornek@hotmail.com

Geçtiğimiz günlerde ICA Uluslararası Sanayi ve Hizmet Kooperatifleri Örgütü (CICOPA) “Kooperatifler ve İstihdam” konusundaki ikinci global raporunu yayınladı. Uluslararası Sanayi, Esnaf ve Hizmet Üreticileri Kooperatifleri Organizasyonu’nun sosyolog ve veri analisti Hyung-sik Eum tarafından hazırlanan bu rapor ile kooperatiflerin istihdamdaki önemi ortaya konuldu. Birçok ülkede tartışılan ve çözümler aranan istihdam konusunda kooperatiflerin yerine işaret edildi. Kooperatifler konusunda toplumun kafasını karıştırıcı ve yanıltıcı bilgiler yayan çevrelere bir cevap oluşturuldu.

156 ülkeden gelen verilere dayanarak, güncellenmiş tahmin, kooperatiflerde veya kooperatif kapsamındaki kuruluşlarda istihdamın, dünya genelinde en az 279.4 milyon kişi olduğu, diğer bir deyişle dünya istihdam edilen nüfusun% 9.46’sını ilgilendirdiğini göstermektedir.

CICOPA Genel Sekreteri Bruno Roelants raporla ilgili yaptığı açıklamada istihdamın, kooperatiflerin dünya çapında en önemli katkılarından biri olduğunu vurgulamaktadır. Bu raporun kooperatiflerde yer alan kişilerin, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nin yanı sıra Uluslararası Çalışma Grubu tarafından başlatılan “İşin Geleceği” konulu dünya çapında tartışmalarda önemli bir aktör olarak düşünülmesi için yeterince yüksek bir yüzdeyi oluşturduğunu işaret etmektedir.

Raporun amacının kooperatif istatistiklerinin metodolojisini ve kalitesini geliştirmek olduğu ifade edilmektedir. Bir sonraki Uluslararası İstihdam İstatistikçileri Kongresi’nin 2018’de gerçekleşeceği için bu raporun bu tarih dikkate alınarak zamanında yayınlandığını belirtmektedir. Kamu otoriteleri ve kooperatif hareketinin kendisi de 2018’deki bu etkinliğe özel önem vermelerini istemektedir.

Raporda, kayıt dışı ekonomide iş ve istihdam ile ilgili sorunlara yönelik kooperatiflerin özel katkıları ortaya konulmuştur. Tasarruf ve kredi kooperatiflerine, karşılıklı sigorta kooperatiflerine, çok amaçlı kooperatiflere ve tüketici kooperatiflerine katılmış olan kayıt dışı ekonomide çalışan insanlar, kredi, eğitim ve öğretim, uygun fiyatlı mal ve hizmetlere temel ihtiyaçlarını ve belirli bir seviyesini karşılamak için daha kolay erişebilirler dayanışma ve karşılıklı yardıma dayalı sosyal koruma sağladığı gösterilmiştir.

Ortak hizmet kooperatiflerine giren serbest çalışan üreticiler ve girişimcilerin, ölçek ekonomilerinde kazanmalarına ve daha yüksek pazarlık gücü elde etmelerine yardımcı olan çeşitli hizmetlerden faydalandıkları ortaya konulmuştur.

Son on yılda sayıca önemli ölçüde artan serbest meslek sahipleri ve serbest çalışanlar için, kooperatiflerin sendika veya üye kuruluşlar tarafından örgütlenmenin bir aracı olarak kullanılabildiği belirtilmiştir. Hem esnekliği hem de esnekliği garanti altına alabilecek yenilikçi kooperatif modellerin de koruma sağladığı ifade edilmiştir. İşçi üyelerine iyi işler vermeyi amaçlayan işçi kooperatifleri, kayıt dışı istihdamın biçimlendirilmesine doğrudan bir çözüm olabileceği dile getirilmiştir.

Bununla birlikte, raporda kooperatiflerin potansiyel katkılarını tam olarak göstermek için uygun bir çevre ve uygun yasal çerçeve gereklidir denmiştir. Sonuçta kooperatif modelinin sendikalara, üye tabanlı örgütlere, STK’lara ve yerel yönetimlere daha iyi açıklanması gerektiği belirtilmektedir.

Bu çalışma hiç şüphesiz ülkemizdeki başta bilim çevreleri olmak üzere istihdam ve kooperatifler üzerine kafa yoran ve çözümler arayan herkese yol gösterecek bir kaynaktır.

Doğruları bulmak isteyen politikacılar ve yöneticiler içinde dünya çapında dikkate alınması gerekli bir çalışmadır.  Kooperatifçilik hareketinin gerçeklerini bizlere sunan değerli bir eserdir.  Bizleri aydınlatan çalışması nedeniyle Güney Koreli araştırmacı ve kooperatifçi Hyung-sik Eum’a ne kadar teşekkür etsek azdır.