Kooperatifler ve İklim Eylemi

Ünal Örnek

unalornek@hotmail.com

Bu yıl Dünya Kooperatifler gününü 4 Temmuz 2020 yılında kutlayacağız. Dünya Kooperatiflerinin uluslararası üst örgütü olan Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) bu yıl tema olarak kooperatiflerin iklim değişikliğine karşı yapılacak eylemlerdeki yerini vurgulamak için İklim Eylemi için Kooperatifler temasını seçilmiştir. ICA Dünya Kooperatiflerinin İklim Değişikliğine karşı eylemlerinin önemi ve neler yapmaları konusunda görüşler ortaya konulmuştur. Bu konuda yapılan açıklamada şu satırlara yer verilmiştir.

Küresel kooperatif topluluğunu iklim değişikliğini ele alacak eylemler için bastırmaya devam etmeye davet ediyoruz. Bu kritik durum, yaşamları ve geçim kaynaklarını riske atıyor, insanlar ve gezegen için hayati ekosistemleri bozuyor. “Ortak evimiz tehlikede. Çevreye sürekli saldıran üretim ve tüketim yöntemleri vardır. Bu durumu tersine çevirmek için fazla zamanımız yok. Uluslararası Kooperatifler Birliği Başkanı Ariel Guarco Kooperatiflere mesajı Şimdi sosyal yapı ve doğal kaynakların korunması ile bir ekonomiyi geliştirmenin mümkün olduğunu küresel ölçekte göstermek için değerlerimiz ve ilkelerimizle hareket edilmesidir.

4 Temmuz 2020’de, iklim değişikliğinin ele alınmasının önemi konusunda farkındalık yaratırken bize katılın. Hiçbir ülke bundan bağışık değildir, sera gazı emisyonları 1990’ta olduğundan yüzde 50’den fazladır ve küresel ısınma, iklim sistemimizde uzun süreli değişikliklere neden olur ve bu da hareket etmezsek geri dönüşü olmayan sonuçları tehdit eder. Dünya çapındaki kooperatifler, bu küresel sorunla mücadelede liderlik göstermek ve kooperatif değerlerini paylaşmak için bu fırsatı kullanabilirler.

Kooperatiflerin iklim değişikliği ile savaşmak için harekete geçmenin önemini göstermek için bu günü kullanmalarına yardımcı olmak için bir Kooperatifin iletişim Rehberi yakında hazır olacaktır. Geçen yıl yaptığımız gibi, DotCoop ile birlikte, dünya çapındaki kooperatiflerin iklim değişikliği ile savaşmak için nasıl harekete geçtiğini ve başarılarını kutladığını göstermek için 2020 Uluslararası kooperatif günü interaktif haritasını başlatıyoruz.  Geçen yıl dünya çapında yaklaşık 40 ülkede 130’dan fazla etkinlik yapıldığını kaydettik. Ayrıca tüm sosyal medya kanallarında #CoopsDay ve #Coops4ClimateAction yaygın teşvik etmenizi öneriyoruz.

Temanın seçimi ile ilgili yayınlanan açıklamada ICA’nın neden bu temayı seçtiği şu ifadelere açıklanmaktadır. 2020 Uluslararası Kooperatifler günü teması, iklim eyleminde Sürdürülebilir Kalkınma hedefini (SDG) 13 desteklemek için seçildi. Bu etkinlik, 21. yüzyılda gezegenimizin karşılaştığı en ciddi zorluklardan biri olan iklim değişikliği ile mücadeleye kooperatiflerin katkısına odaklanacaktır. İklim değişikliği nedeniyle yaşanan doğal afetler ve doğal kaynakların bozulması sonucu ortaya çıkan insanların geçimlerinin ve özellikle dezavantajlı grupların, küçük ölçekli çiftçilerin, kadınların, gençlerin, yerli halkların ve etnik azınlıkların olumsuz etkilenmektedir. Bu olumsuzluklarla başa çıkmak için kooperatif hareketi, küresel bir değişim aktörü olarak tavır almak ve uluslararası toplum içindeki ortaklarıyla işbirliği yapmak yolunu kullanabilecektir. Bu kolektif çaba, iklim gündemini önemli ölçüde etkileyebilir ve tüm topluluklar için adil, yeşil ve adil bir geçiş sağlayabilir ve kimseyi geride bırakmaz.

Uluslararası Kooperatifler günü hakkında ise Birleşmiş Milletler Uluslararası Kooperatifler günü, her yıl Temmuz ayının ilk Cumartesi günü kutlanmaktadır. Bu kutlamanın amacı, kooperatifçilik hakkında farkındalığı artırmak için, Birleşmiş Milletler ve uluslararası kooperatif hareketi tamamlayıcı amaçları ve hedefleri vurgulamaktır. Birleşmiş Milletler’in ele aldığı en önemli sorunların çözümüne Kooperatif hareketinin katkılarına dikkat çekmektir. Kooperatifleri güçlendirmek, uluslararası kooperatif hareketi ve diğer aktörler arasında ortaklıklar oluşturulmasını sağlamaktır.

1992 yılında ICA Kooperatif Tanıtımı ve İlerlemesi Komitesi (COPAC) üyelerinin ortaklaşa lobi çabaları sonrasında, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1995 Temmuz ayının ilk Cumartesi günü Uluslararası Kooperatifler Birliğinin kuruluş günü dikkate alınarak Uluslararası Kooperatifler Günü ilan etti. BM’nin 16 Aralık 1992 tarih ve 47/90 kararı ile1995 yılından bu yana, ICA ve Birleşmiş, ICA’nın küresel bir kamu ve özel kuruluşların çok paydaşlı bir ortaklığı olan ICA (COPAC) aracılığıyla Uluslararası Kooperatifler Gününün kutlama teması belirlenmektedir.

Görüldüğü gibi tema açıklaması ile 2020 Yılı  Kooperatifler Gününde İklim Değişikliği eylemlerinde kooperatiflerin yeri ve önemi ortaya koyulmuştur. Belirlenen tema Korona Virüsü ile mücadele ettiğimiz ve geleceği tartıştığımız şu günlerde gıda krizininde gündeme gelmesi nedenlyle daha anlamlıdır. Global sorunlarla mücadelenin anahtarı dün olduğu gibi bugünde dayanışma ve ortak çalışmalardır. Kooperatifçilik ilkeleri ve değerleri ile dünyaya ve insanlığa bakmaktır. Daha ağır bedeller ödememek için global mücadelede başarı için Kooperatifçiliği iyi anlamak ve anlatmaktır.