Isparta’nın kültürel değeri halıcılığı yeniden canlandıracak proje

Isparta Belediyesi, halı dokumacılığını yeniden canlandırmak, kök boyama geleneğini yaygınlaştırarak kadın ve gençlerin istihdamına katkı sağlamak amacıyla Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA), Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (ISUBÜ), İŞKUR ve Milli Eğitim Müdürlüğü ile “Isparta’da Dokumacılık ve Kök Boya Geleneği ile Kadın ve Gençler İstihdama Katılıyor” Projesi hazırladı. Hazırlanan projenin imza töreni Etnografya Halı ve Kilim Müzesinde gerçekleştirildi. Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı Projesi kapsamında gerçekleştirilecek olan projede 12 usta öğretici görev alacak ve merkez atölyede 28 kişi istihdam edilecek. İlçe ve köylerde ise toplam 170 kadın ve gencin istihdama katılımı sağlanacak.

Projenin toplam maliyeti 1 milyon 600 bin lira olarak belirlenirken bunun 1 milyon 300 bin lirasını BAKA, geriye kalan 300 bin lirasını ise Isparta Belediyesi karşılayacak. Müzede düzenlenen törende projenin protokolünü Isparta Belediye Başkanı Şükrü Başdeğirmen ile BAKA Genel Sekreteri Volkan Güler imzaladı. Projenin paydaşları ISUBÜ Rektörü Prof. Dr. Yılmaz Çatal, İl Milli Eğitim Müdürü Erhan Baydur, İŞKUR İl Müdürü Mustafa Höke de imza töreninde yer aldı.

İmza töreninde konuşan Belediye Başkanı Şükrü Başdeğirmen, projenin amacının Isparta’nın kaybolmaya yüz tutmuş değeri halı dokumacılığını yeniden canlandırmak olduğunu söyledi. Projede ISUBÜ, İŞKUR, Milli Eğitim Müdürlüğü ve BAKA ile işbirliği yaptıklarına değinen Başkan Başdeğirmen, “Dokumacılığı geliştirmek ve kök boyasını kapsayan projenin önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü bizler dokumayla bugünlere gelmiş bir şehiriz. Isparta, halıcılıkla kalkınmış ve ülkemizi bu alanda temsil etmiştir, halıcılıkla var olmuştur. Ancak zaman içerisinde el dokumacılığı sektördeki gelişmelerle kaybolmuştu. Bunu yeniden canlandırmaya çalışıyoruz. Hem eski halıcılığı ön plana çıkarmak hem de zararlı olmayan kök boyama yöntemiyle bunları üretmek istiyoruz” dedi.

Kadınlar ve gençlerin istihdamını önemsediklerini ifade eden Başkan Başdeğirmen, projenin en önemli amaçlarından birisinin de bu olduğunu kaydetti. Başkan Başdeğirmen, “Gençlerimiz ve kadınlarımıza destek vermek amacıyla İŞKUR Müdürlüğümüz bu işin içerisinde oldu. Projenin maliyeti 1 milyon 600 lira. Bunun 1 milyon 300 bin kirasını BAKA karşılıyor. ISUBÜ dokumacılık ve diğer konularda bilgilendirme ve konferanslar verecek. Milli Eğitim Müdürlüğü de merkez ve ilçelerde çalışmalarımıza destek vererek yer alacak. Bu proje 12 ilçe ve köylerimizde uygulanacak. Toplamda 170 kadın ve gencimizle bu projeyi sürdüreceğiz” diye konuştu.

Belediye Başkanı Şükrü Başdeğirmen, Halı ve Kilim Müzesi’nde 400 metrekarelik alana bir dokuma atölyesi kurduklarını belirterek, bir atölyenin de Yenice Mahallesi’nde oluşturulduğunu söyledi. Başkan Başdeğirmen, “Milli Eğitim Müdürlüğümüzün katkılarıyla ilçe ve köylerimizde de atölyeler açıyoruz. Buradan çıkacak sonucun şehrimiz ve ülkemiz için hayırlı bir sonuç olacağına inanıyorum. Çünkü kaybolmaya yüz tutmuş bir meslek olarak halıcılık dünyada önde gelen bir meslek. Yıllar öncesinde Isparta halısı olmayan bir kızın çeyizi tamamlanmamış sayılırdı. Isparta halısı ülkeye yayılmış ve hemen hemen her evde bir Isparta halısı vardır. Bu bizim için çok önemli. Ama ikincisini gönderememişiz. İkincisini de buradaki çalışmalarla gerçekleştireceğiz. Belediye olarak bu projede olmaktan son derece memnunum. Projemize destek veren diğer paydaşlarımıza da çok teşekkür ediyorum” görüşlerinde bulundu.

ISUBÜ Rektörü Prof. Dr. Yılmaz Çatal, yörenin kalkınmasına katkı sağlamak ve unutulan kültürel mirasların tekrar gündeme getirilmesi için projeyi önemsediklerini ve iştirakçi olarak yer aldıklarını belirtti. Dokuma kültürünün Isparta ile özdeşleştiğini ifade eden Prof. Dr. Çatal, “Bu kültür zamanla yok olmuştur. Burada Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi olarak biz ne tür bir katkı yapmak istiyoruz. Tabii bu yapacağımız çalışmaların hem ulusal hem de uluslararası literatüre duyurulması, bunların uluslararası literatürde tekrardan gündeme getirilmesi ve tekrardan değerinin artırılması için sempozyumlar, bildiriler ve projeler yapacağız. Ayrıca kök boyasıyla alakalı araştırma merkezimiz bir çalışma yürütecek. Bu çalışma sonucunda da değişik bitkilerden elde edilen kök boyaları bu dokumada kullanılan iplikler üzerine kullanılacak ve böylelikle kanserojen içermeyen bir materyallerle beraber dokuma kültürümüzü geliştirmek istiyoruz. Ama biz bunu sadece dokuma alanında tutmak istemiyoruz. Bunun yanı sıra diğer sektörlerde de kök boyaları kullanarak artık insanların kanserojen içermeyen ürünler kullanmalarını istiyoruz. Ayrıca çocukların kullanacağı oyuncaklar, evlerde kullanacağımız değişik tekstil ürünlerinde artık kullanımınıza sunmak istiyoruz” diye konuştu.

Kök boyasının milattan önce 4000 yılından itibaren tüm dünyada kullanılan ürünler olduğunu kaydeden Prof. Dr. Çatal, kök boyanın kullanımının son zamanlarda azaldığını söyledi. Çatal, “Artık bu projeler ile insanların son 2-3 yıldır organik madde kullanma isteğinin artmasıyla birlikte kök boyanın kullanım alanının artacağını ve böylelikle bu projenin yaygın etkisinin olduğunu düşünüyoruz ve bu konuda da üniversitemiz olarak katkılar sağlayacağımızı belirtmek istiyoruz. Böyle bir projenin içerisinde paydaş olarak yer almaktan son derece mutluyuz. Öncelikle bu projenin yöremize sonra da ülkemize önemli katkılar sunacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

Projede yer almaktan dolayı mutlu olduklarına değinen İl Milli Eğitim Müdürü Erhan Baydur da, “İl Milli Eğitim Müdürlüğü olarak projeye merkez ve merkeze bağlı köyler başta olmak üzere 12 ilçemizde bulunan bütün okullarımızda atölyelerimizi kurarak özellikle kapalı köy okullarımızı yeniden hayata geçirerek onların imar ve tadilatını yaparak birer halı atölyesi haline getirerek katkı sunmak istiyoruz. Bununla birlikte Halk Eğitim müdürlüğümüzün koordinesinde tüm kursların, kursiyerlerin kurs programlarını yapmak ve kurs verecek usta öğreticilerin yetiştirme noktasında bu projeye destek vereceğiz” görüşlerinde bulundu.

İŞKUR İl Müdürü Mustafa Höke, müdürlük olarak istihdamı artırmak için çalışmalar yaptıklarını belirterek, “Kadınların, gençlerin istihdamıyla alakalı çalışmalar yapıyoruz. Bu projede de özellikle kadınlarımızın istihdamının sağlanması noktasında bir katkımız olacak. Daha önce de Isparta Belediyemizle işbirliği halinde el halısı dokumayla alakalı mesleki eğitim kursları düzenledik. Bu kurslarda kadınlarımıza mali destekler sağladık. Bu projede de projenin belki de ilk adımı olacak olan mesleki eğitim kursları aşamasında kadınlarımızın el halısı dokuma sürecinde bu işi öğrenmelerini, özellikle genç kadınlarımızın mali desteğini sağlayacağız. Merkezde 28 kadınımızın istihdamına vesile olacağımız ve ilçelerimizde 170 kadınımızın istihdamına aracılık edeceğimiz için son derece mutluyuz. Projeye katkı veren tüm paydaşlarımıza teşekkür ediyoruz. İnşallah ilimiz ve ülkemiz için hayırlara vesile olur” dedi.

BAKA Genel Sekreteri Volkan Güler ise projenin temel hedefinin istihdamı artırmak olduğunu söyledi. Güler, “Sayın başkanım son 4 yıl içerisinde gerçekten Isparta’da şöyle baktığımızda ve diğer bölgelerimize baktığımızda örnek nitelikte projeleri hep birlikte hayata geçiriyoruz ki bundan önceki senelerde uyguladığımız tıbbi aromatik bitkilere ilişkin olan projemizde benzeri nitelikteki bir projeydi. Bu projemizle bir taraftan Milli Eğitim Müdürlüğümüz, eğitmenlerin yetiştirilmesi sürecinde eğitim ayağında yer alacak, Isparta Uygulamalı Bilimler, üniversitemiz bilimsel bilginin temini konusunda ve bunun yayılımı konusunda yer almış olacak. IŞKUR il Müdürlüğümüz istihdam tarafında yer alıyor. Belediye Başkanlığımız yönetim boyutunda sadece belediye sınırları değil, belediye sınırları dışındaki ilçeleri de organize eden bir yapısı var. Bu boyutuyla da aslında sosyal gelişmeyi destekleme programının en önemli çıktılarından bir tanesi de budur” şeklinde konuştu.

Isparta için halıcılığın kültürel bir değer olduğunu ve bu değerin yaşatılması gerektiğini ifade eden Güler, “Isparta halıcılıkta yine var. Özellikle endüstriyel imalatta robotik üretimde Türkiye’nin en önemli noktalarından bir tanesi. İnşallah bu projeyle birlikte de geleneğin aktarılması noktasında da yine en önemli lokasyonlardan birisi olması hüviyetini devam ettirecek” dedi.