Eyvah Kış Grip’le mi Geliyor?

Sonbaharın son günlerinde soğuklar kendini iyiden iyiye hissettirmeye başladı. Toplum olarak mevsim geçişlerinde nasıl giyinmemiz gerektiğinden tutun da neler yememiz gerektiği konusunda hep tereddütler yaşamaktayız. Kulaktan dolma bilgilere itimat edip kendimizin ve sevdiklerimizin sağlığını tehlikeye atmaktayız maalesef.

  Öğr.Gör. Burcu NAL

Konuyla ilgili olarak Süleyman Demirel Üniversitesi Atayalvaç Sağlık Meslek Yüksekokulu İlk ve Acil Yardım Programı Öğretim Görevlisi Burcu Nal, griple ilgili merak edilen soruları sorduk ve cevaplarını aldık.

Sonuçları bakımından hiç de hafife alınmaması gereken griple ve gripten korunmayla ilgili işte bilmemiz gerekenler:

Nedir Mevsimsel Grip (İnfuenza)?

Mevsimsel grip her yaşta insanı etkileyen, çoğu zaman kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Buna karşılık epidemilere (salgınlara) yol açabilmesi, iş ve okula devamı aksatması, özellikle risk gruplarında hastaneye yatış ve ölümlere yol açması gibi nedenlerden dolayı önemli bir hastalıktır.

Grip sıklıkla soğuk algınlığı ile karıştırılan, influenza adı verilen bir virüsün neden olduğu,  bireyler ve toplumlar üzerinde ciddi olumsuz etkilere sahip, mevsimsel, yaygın, bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Grip kendisini ateş ya da titreme hissi, öksürük, boğaz ağrısı, vücut ağrıları, baş ağrısı, ciddi halsizlik, çocuklarda yetişkinlerden daha sık olmak üzere bazen kusma ve ishal ile gösterir. Soğuk algınlığı ise bu belirtilerden daha çok burun akıntısı ve burun tıkanıklığı ile görülür ve genel olarak gripte olduğu gibi ciddi sağlık sorunları oluşturmaz, daha hafif seyreder. Grip en fazla 2 haftada ve çoğunlukla da 7-10 gün içerisinde iyileşir ancak özellikle risk gruplarında olmak üzere bazen  pnömoni (zatürre)  gibi hastalıklara neden olarak hayatı tehdit eden sağlık sorunları oluşturabilir. Hastalık esas olarak gripli birinin öksürük, hapşırma ve konuşması esnasında etrafa yayılan damlacıklarla bulaşmaktadır.

Dünyada ve ülkemizde Grip’te son durum nedir?

Küresel olarak Grip her yıl çok fazla sayıda bireyin hastalanmasına sebep olmaktadır. Hastalık mevsimsel olarak her yıl görülmektedir. Ülkemizde gribin etkilerini azaltmak amacıyla Sağlık Bakanlığı tarafından özel programlar yürütülerek grip hastalığının ülkemizdeki tipleri, yaygınlığı ve etkisi izlenmektedir. Daha birkaç yıl öncesi yaşadığımız H1N1 (Domuz Gribi) ve Avian İnfluenza (Kuş Gribi) salgınlarından bir çok vatandaşımız hayatını kaybetmiş. Önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Sadece görsel medyada yer aldığı dönemlerde kamuoyunun dikkatini çeken bir konu olsa da Sağlık Bakanlığı her yıl görülebilecek İnfluenza vakalarına karşı Ulusal Eylem planı oluşturmakta ve İnfluenza Vaka Yönetim Algoritması yayınlamaktadır. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nca http://grip.gov.tr/  hazırlanan web sayfasında ise griple ayrıntılı bilgilere yer verilmiş olup; bunun yanı sıra Sağlık Çalışanlarına ve halka yönelik vaka kontrolü ve yönetimine ilişkin önemli bilgiler bulunmaktadır.

Grip Belirtileri Nelerdir?

Virüsle karşılaşıldıktan sonra 1-3 gün içerisinde belirtiler ortaya çıkar.

Aşağıdaki belirtilerden biri ya da birkaçı görülebilir;

• Ateş (koltuk altından ölçülen 38 °C ve üzeri)
• Titreme
• Kuru öksürük
• Boğaz ağrısı
• Burun akıntısı ve tıkanıklığı
• Baş ağrısı
• Vücut ağrıları
• Titreme
• İshal, nadiren kusma

Gripte; genellikle şikâyetler 7 gün sürer, ilk 2-3 gün içerisinde şiddetlenir ve sonrasında düzelme başlar, ancak iyileşme süresi 1- 2 haftaya kadar da uzayabilir.

Grip Nasıl Bulaşır?

Hasta kişilerin, öksürük veya aksırık sonucu etrafa saçtığı damlacıkların solunması veya bu damlacıkların bulaştığı yüzeylere temas edildikten sonra ellerin ağız, burun veya göze sürülmesi ile bulaşır.

En çok Kimler Risk Altındadır?

• Sağlık çalışanları
• 65 yaş ve üzerindeki kişiler,
• Yaşlı bakımevi ve huzurevinde kalan kişiler,
• Astım, KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) dahil kronik akciğer ve kalp-damar sistemi hastalığı olanlar,
• Diyabet hastaları,
• Kronik böbrek yetmezliği olanlar ve diyaliz hastaları,
• Kan hastalığı olanlar,
• Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar.
• 6 ay – 18 yaş arasında olup uzun süreli aspirin kullananlar.

Hastalığın Tedavisi Var mı?

Gribin tedavisi genellikle semptomatiktir yani belirtilerine yönelik, hastanın konforunu sağlayıcı tedavi verilmektedir.

Hekim tavsiyesi dışında ilaç kullanılmamalıdır.

Antibiyotikler gribi tedavi etmezler!

Risk grubundakiler, hamileler, kronik hastalığı bulunanlar ve belirtilerin ağır seyrettiği hastalar (nefes darlığı, göğüs ağrısı, bilinç bulanıklığı, yüksek ateş, öksürük) kesinlikle hekime başvurmalı ve hekim gerekli görürse virüse yönelik (antiviral) ilaç kullanmalıdır.

Hastalıktan Nasıl Korunmalıyım?

• Aşılama, gripten korunma yollarından birisidir. Özellikle risk grubunda bulunanlar grip aşılarını grip mevsimi boyunca yaptırabilirler.
• Gripten korunmanın en önemli bir diğer yolu kişisel hijyen kurallarına dikkat etmek ve ellerin bol su ve sabun ile yıkanmasıdır.
• Kalabalık ortamlarda uzun süre bulunmak grip bulaşmasında etkili olduğundan, gerekli olmadıkça bu gibi ortamlardan uzak durulması önerilmektedir.
• Hasta kişiler ile yakın temastan kaçınılmalıdır.
• Ağız, burun ve gözlere kirli eller ile temas edilmemelidir.
• Hastanın temas ettiği veya virüsün bulaşmış olabileceği sık kullanılan ve dokunulan yüzeyler sık sık temizlenmelidir.
• Bol su içilmeli ve yeteri kadar sıvı alınmalıdır.
• C vitamini yönünden zengin gıdalar beslenmemize eklenmeli özellikle taze meyve sebzeler tüketilmelidir
• Hasta kişilerin bol sıvı tüketmeye özen göstermesi, beslenmenize dikkat etmesi, özellikle taze sebze ve meyveleri tüketmesi önerilir.

Grip Aşısını Her Yıl Yaptırmalı Mıyım?

Evet; çünkü her yıl mevsimsel gribe neden olan grip virüsü değişebilmektedir ve grip aşısının içeriği Dünya Sağlık Örgütü tarafından bir yıl önce salgın yapan virüs tiplerinin belirlenmesi ile geliştirilmekte ve aşının içeriği de bu uygulamaya bağlı olarak her yıl değişmektedir. Bu nedenle aşı, yapıldığı grip sezonu için etkili olmaktadır.

6 aydan küçük bebeklerde grip aşısı koruyuculuk sağlamamaktadır.

Grip aşısı,  65 yaş üzerindeki kişilere ve risk gruplarına önerilmektedir, risk grubunda yer alan kişiler hekime başvurarak reçete ile eczaneden grip aşılarını alabilirler. Sağlık çalışanları için her yıl grip aşısı temin edilmekte ve ücretsiz uygulaması yapılmaktadır.  Grip aşısı, vücutta 1-2 hafta içinde koruyucu düzeye erişir.

Sonuç itibariyle görüldüğü üzere gripten korunmak birey ve toplum olarak kendi elimizde. Risk grubundaysanız eğer grip mevsimi (Aralık –Mart ayları) gelmeden aşınızı yaptırmanızı önerir sağlıklı günler dileriz.