Yalvaç İlçe Sağlık Müdürlüğü, şarbon konusunda bilgilendirdi

Yalvaç İlçe Sağlık Müdürlüğü, geçtiğimiz hafta Hisarardı Köyü’nde bazı küçükbaş hayvanlarda tespit edilen şarbon hastalığıyla ilgili olarak halkı bilgilendirmek üzere bir açıklama yaptı.

Yalvaç İlçe Sağlık Müdürü Dr. Levent Oruç tarafından yapılan bilgilendirme açıklaması şöyle:

Şarbon, “Bacillus anthracis” isimli bakterinin sebep olduğu bir hastalıktır. Memeliler ve bazı kuşlarla ilişkili olduğu bilinmesine rağmen, esas olarak otçul memelilerin bir hastalığıdır. Etkili veterinerlik aşılarının yaygın kullanımına kadar, dünyadaki büyükbaş hayvan, koyun, keçi, deve, at ve domuzlarda ölümcül bir hastalığa neden olmuştur. Şarbon hastalığı, özellikle evcil hayvan aşılama programlarının yetersiz olduğu veya kesintiye uğradığı yerlerde evcil ve yabani otçullarda birçok ülkeden bildirilmeye devam etmektedir.

Hastalık için risk altında olan özel gruplar aşağıdaki gibidir:

• Hayvansal ürünleri kullanan kişiler,
• Hayvancılıkla, dericilikle uğraşanlarda, çobanlarda,
• Kasaplarda, mezbaha çalışanlarında,
• Veterinerler,
• Laboratuvar çalışanları.

Şarbon Nasıl Bulaşır?

Şarbon insanlara üç şekilde bulaşmakta ve bulaşma şekline göre de isimlendirilmektedir:

• Deri şarbonu, hasta hayvanlara, bunların dokularına, bu hayvanların kirletmiş olduğu eşya veya malzemelere temas edilmesiyle bulaşmaktadır. Şarbon sporlarının deriye girmesi ile hastalık belirtilerinin ortaya çıkması arasında geçen süre 1-7 gün arasında değişir. Şarbon sporlarının deriden girdiği yerde, ilk önce böcek ısırığına benzer biçimde kabarık, kaşıntılı bir şişlik oluşur. Bu şişlik 1-2 gün içerisinde içi su dolu kabarcığa dönüşür ve daha sonrada ağrısız, genellikle 1-3 santimetre genişliğinde ortasında karakteristik kabuklaşmış siyah renkte ölü dokunun yer aldığı bir yara meydana gelir. Deri şarbonunda ayrıca yaranın bulunduğu lenf bezlerinde şişmeler görülebilir. Hastalığın şiddetine göre hastalarda yüksek ateş ortaya çıkar. Yaranın olduğu bölgelerde bezeler vardır. Baş boyun bölgesindeki yaralar ağır seyreder, hastayı ölüme kadar götürebilir. Deri şarbonu vücudun her yerinde görülebilir.
• Sindirim Sistemi Şarbonu, şarbon mikrobuyla bulaşmış gıdaların, özellikle de şarbonlu hayvanların etlerinin yenmesiyle bulaşmaktadır. Şarbon yaraları, sindirim kanalının her yerinde görülebilir. Hastalık belirtileri genellikle mikroplu gıdaların yenilmesinden 2-5 gün sonra ortaya çıkar. Bulantı, kusma, iştahsızlık, ateş gibi belirtilerle başlar, bunu karın ağrısı, kanlı kusma ve kanlı ishal izler. Daha sonra kan zehirlenmesi ve şok gelişerek ölüm meydana gelebilir.
• Akciğer şarbonu, şarbon sporu bulaşmış tozların veya hayvan tüylerinde ve kıllarında bulunabilen sporların solunmasıyla bulaşmaktadır. Belirtiler 2-5 gün içinde hafif ateş, kırgınlık ve yorgunluk şikayetleri ile başlar. Soğuk algınlığına benzeyen başlangıç belirtileri hafiftir ve 2-3 gün sürer. Bunu yüksek ateş ve titreme, nabzın yükselmesi, öksürük, solunum sıkıntısı, morarmalar gibi akut hastalık belirtileri takip eder. Hastada şuur bulanıklığı ve koma gelişerek ölümle sonuçlanabilir.

Şarbonun Tedavisi

Şarbon, tedavi edilebilir. Antibiyotikler, etkene maruz kalmış fakat belirti görülmeyen kişilerde şarbon gelişmesini önleyebilir. Tedavi hekim kontrolünde yapılmalıdır. Şarbon belirtileri saptandığında, tam iyileşme şansına sahip olmak için mümkün olduğunca çabuk tıbbi bakım almak önemlidir.

Şarbondan Korunmak İçin Yapılması Gerekenler

• Şarbon temelde bir hayvan hastalığıdır ve hayvanların bakımı iyi ise şarbon da o oranda azalacaktır.
• Hayvanlarınıza şarbon aşısı yaptırınız.
• Hayvanlarınızda gördüğünüz her türlü şikayeti zamanında veterinere iletiniz.
• Kendinizde gördüğünüz her türlü şikayette de doktora başvurunuz.
• Şarbonlu olduğundan şüphelenilen veya şarbondan ölen hayvanlar asla kesilmemeli, yüzülmemeli ve yenmemelidir.
• Veteriner hekim denetimi olmayan yerlerden kontrol dışı kaçak kesim yapılmış hayvan etleri ve sakatatları satın alınmamalı ve tüketilmemelidir.
• Et ihtiyacı, veteriner hekim tarafından gıda denetim sertifikası olan ve kontrollü besicilik yapan kurumlardan, marketlerden karşılanmalıdır.
• Güvenilir yerlerden alınmış etler iyi pişirilmeli, parça etler (biftek, pirzola gibi) iyi pişmiş şekilde tüketilmelidir.
• Elinde yarası olanlar çıplak elle etle ve yün, deri, kemik gibi hayvansal ürünlerle temas etmemeli, gerekirse lateks eldiven kullanılmalıdır.
• Çiğ et-hayvan ürünleri ile diğer yiyeceklerin teması önlenmeli, mutfak tezgâhları iyi temizlenmelidir.
• Şarbon, hasta hayvanlardan süt ve süt ürünleri ile bulaşma riski düşüktür. Ancak çeşitli etkenlerle sporların açık sütlere bulaşma ihtimali göz ardı edilmemelidir.

İyi kaynatılmış, pastörizasyon ve UHT ile işlenmiş sütler güvenle tüketilebilir.