Üniversite tercihi yaparken nelere dikkat etmeli?

Üniversite tercihleri 7-14 Ağustos’ta yapılacak. Tercih bildirim işlemi tamamlandıktan sonra tercih süresi içerisinde “https://ais. osym.gov.tr” internet adresinden değişiklik yapılabilecek.

Üniversiteye giriş sisteminin değişmesi, soru tarzlarındaki farklılıklar, tercihlerin çok daha özenlice yapılmasını gerekli kıldı.

Peki üniversite tercihleri yaparken nelere dikkat etmek gerekiyor?

2018-YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nda önceki yıla ait taban puanlar ve sıralamalar hanesi yok. Bu nedenle “hangi veriye dayalı olarak tercih listesi oluşturmalı?” “Sağlıklı tercih nasıl yapabilirim”? sorusu adayları olduğu kadar eğitimcileri de kaygılandırmakta. Tercih sürecini biraz daha kolaylaştırmak adına, Eğitim Yazarı İlhan Sevin adaylar için bazı önerilerde bulunuyor:

2018-Yükseköğretim Programları ve Kontenjanlar Kılavuzu’ndaki üniversite ve programlarla ilgili özel koşul maddeleri mutlaka dikkatlice okunmalı. Adaylar, Yükseköğretim Program Atlasına yokatlas.yok. gov.tr adresinden de ulaşabilir.

KİMLER TERCİH YAPABİLİR?

2018 Kontenjanlar Kılavuzu’nda, tablo 3’te yer alan ön lisans programlarını, (iki yıllık) TYT’de 150 ve üzeri puan alanlar tercihleri arasında gösterebileceklerdir.

2018 Kontenjanlar Kılavuzu’nda, tablo 4’teki lisans programlarını, (4, 5, 6 yıllık) AYT/YDT’de ilgili puan türünde 180 ve daha fazla puan alan adaylar tercihleri arasında gösterebileceklerdir.

Özel yetenek sınavı gerektiren programlar Tablo-5’te yer almaktadır. Tablo-5’te yer alan yükseköğretim programlarına başvurabilmek için 2018-TYT puanının en az 150 olması gerekmektedir.

Merkezi yerleştirmede adaylar yükseköğretim programlarına; YKS puanları, varsa ek puanları, yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri ve bu programların kontenjan ve koşulları göz önünde tutularak “ÖSYM tarafından yerleştirileceklerdir.

ADAYLARA UYARI

Tablo 3A’da, Tablo 3B.1’de yer alan programlar için ek puanlar, 30.03.2012 tarihi itibarıyla bir mesleğe yönelik program uygulayan ortaöğretim kurumlarından mezun olan veya belirtilen tarih ve öncesinde öğrenim görmekte olan öğrenciler için uygulanacaktır. İlgili ortaöğretim kurumuna 30.03.2012 tarihinden sonra kayıt olan adaylar için Tablo 3A ve Tablo 3B.1 kapsamında ek puan hesaplanmayacaktır.

KAÇ TERCİH HAKKI VAR?

Adaylar, en fazla 24 tercih yapabilirler. Tercih alanlarının tamamının doldurulması zorunlu değildir. Örneğin, bir aday tercih bildiriminde yalnızca beş programı göstermek istiyorsa ve bunlardan herhangi birine giremediği takdirde ve başka bir yerde okumak istemiyorsa, sadece bu beş programı yazması yeterlidir. Ayrıca sistem, adayı sadece bir programa yerleştirmektedir.

BAŞARI SIRASI MI YOKSA TABAN PUAN MI ÖNEMLİ?

YKS bir sıralama sınavı olduğundan, her yıl test ağırlıklarına göre puanlar farklılık göstermektedir. Bu nedenle aday ilgili sıralamasını göz önünde bulundurarak, tercih edeceği programların son üç yıla ilişkin başarı sırası ile karşılaştırmak suretiyle tercihte bulunmalıdır. Ayrıca bu yıl sistem değişikliği ve puan türlerinin on sekizden, beşe düşürülmesi ile birlikte doğru tercih listesi oluşturulması için mutlaka rehberlik uzmanlarından destek alınması gerekir.

TERCİHLER YÜKSEK PUANDAN DÜŞÜK PUANA DOĞRU MU SIRALANMALI?

Tercih listeniz istek sırasına göre olmalı. Tercih robotu gibi hareket ederek yüksek puanlıdan düşük puanlı programlara doğru bir sıralama yapılmamalı. Bu durumda aday, daha az hedeflediği programa yerleşebilir.

FARKLI PUAN TÜRLERİNDE DE TERCİH HAKKI VAR MI?

24 tercihinizi kendi alanınızdan yapabileceğiniz gibi diğer puan türleriniz oluştuysa, bu puan türlerinden de tercihte bulunulabilir. Örneğin, sayısalcı bir aday, eşit ağırlık puanı oluştuğunda ve 180 puan barajını geçtiği takdirde, bu puan türünden de lisans programlarını tercih edebilir. (herhangi bir puan kesintisi olmaksızın) Ve farklı puan türündeki programları, listesinde görmek istediği sıraya yazabilir. Örnek: Üç sayısal puan türlü programdan sonra bir eşit ağırlık puana ait bir tercih yazılabilir.

PROGRAMLARI TERCİH EDERKEN, HANGİ PUAN VE SIRALAMALARA GÖRE TERCİH YAPMALIYIM?

İlk açıklanan ön kılavuzda taban puanlar ve sıralamalar yoktu. Eğer YÖK veya ÖSYM bir benzerleştirme çalışması yaparsa çok iyi olur. Diğer türlü, adayların son üç yılın verilerine bakarak tercih listesi oluşturması doğru olur.

TERCİH YAPARKEN EN ÇOK NELERE DİKKAT ETMEK GEREKİR?

Her yıl, adayların arz-talebine göre taban puanlar ve sıralamalar belirlenmektedir. Bir programa yerleşen en son kişinin, başarı sırası ve puanı o yıl, programın verisini oluşturmaktadır. Bu nedenle aday, doğru tercih yapmak istiyorsa, geniş aralıkta ve en çok istediği programdan en az istediği programa doğru kontenjanları da dikkate alarak sıralama yapmalıdır. Örneğin, aday sıralamada 20 binlerde ise 10’binlerden başlayarak 30 binlere hatta yerleşmek istediği en son program 40’binlerde bile olsa tercihte bulunması sağlıklı olanıdır. 40 binlerde olan bir aday, 25 binlerden başlayarak 50, 55 binlere kadar bir tercih aralıkta tercihte bulunmalıdır.

YENİ AÇILAN PROGAMLARI TERCİH LİSTESİNDE NEREYE YAZMALIYIM?

Adaylar, yeni açılan önceki yıllara ait taban puanı ve sıralaması belli olmayan programları, yakın bir üniversitenin ilgili programının verileri ile kıyaslama yaparak, (fikir yürütecek doğrultuda) istek sırasına göre tercih listesine alabilir.

ÜNİVERSİTE Mİ ÖNCELİKLİ YOKSA BÖLÜM MÜ TERCİH EDİLMELİ?

Yapılan araştırmalardan yola çıkarak ve çalışma hayatına baktığınızda artık birçok kişinin kendi işini yap(a)madığını göreceksiniz. Çünkü dünya, teknolojik devrimle bambaşka bir noktaya doğru ilerliyor. Klasik mesleklerden (doktorluk, avukatlık, mühendislik) çok daha farklı mesleklerin ortaya çıktığına tanık oluyoruz. Önümüzdeki 20 yılda, 21 milyon yeni meslekten bahsediliyor. Şuan tanımlı olan birçok meslek gelecekte olmayacak. Durum böyle olunca, diploma önceliklerde geride kaldı. Kişinin, kendisini geliştirebileceği, potansiyelini ortaya çıkartabileceği ve fark yaratmasına katkı sunacağı bir üniversitenin, günümüzde çok daha anlam kazandığını söyleyebilirim. Kısacası sizi iyi işleyecek bir üniversite kampüsüne ihtiyacınız olmalı.

Ayrıca görücü usulü, kulaktan dolma yöntemlerle program ve üniversite tercih etmemelisiniz. Eğer imkânınız varsa, yerleşme şansınızın yüksek olduğu üniversite ve bölümü gidip yerinde görmeniz, (akademik kadrosu, kampüs olanakları, teknolojik alt yapısı, yurtdışı bağlantıları erasmus vs. imkanları ) her anlamda yararınıza olacaktır.

Popüler bölüm diyerek, ailem istiyor diyerek, arkadaşım, istiyor diyerek, puanı yüksek diyerek, açıkta kalmamalıyım diyerek, istemediğiniz bölüme tercih listenizde yer vermeyiniz. Çünkü istemediğiniz bir üniversite mezunu olarak ne mutlu olursunuz ne de başarılı olursunuz. Tercih bildirimde bulunmadan son kez listenizi mutlaka kontrol ediniz. Listenizdeki programların sırası, istek sıranız uygun mu? “Keşke şu tercihi altıncı sıraya yazsaydım.” demeyeceğinize emin misiniz?

Listenizde onaylamadığınız, içinize sinmeyen program varsa, tercihlerinizde yer vermeyiniz. Çünkü 2018-ÖSYS puanları ile bir yükseköğretim programına merkezi yerleştirme ile yerleştirilen veya özel yetenek sınavı sonucu kayıt olan adayların (ek yerleştirme ve açıköğretim de dâhil) ortaöğretim başarı puanlarına ilişkin katsayıları 2019-ÖSYS’de yarıya düşürülecektir.