24 Haziran’da Isparta’da hangi parti kaç milletvekilliği kazanacak?

Özgür Kaya

yalvacgazetesi@hotmail.com

Erken genel seçim telaşı her yeri sardı.

Tabii ki, herkesin odaklandığı konu, cumhurbaşkanlığı seçimini kimin kazanacağı konusu.

İşin doğrusu da, bu seçim ve yönetim düzeninde cumhurbaşkanı seçimi doğal olarak daha önemli.

Ancak, sistemin kendi içinde çelişkili olduğu husus, milletvekili seçim düzeninin cumhurbaşkanlığı seçim sistemiyle paralellik taşımaması, yani güçlü bir cumhurbaşkanını destekleyecek güçlü bir meclisin oluşmaması ihtimalidir.

Eğer, 16 Nisan 2017’de yapılan referandum sonuçlarına benzer bir dağılım, milletvekili seçimlerinde de gerçekleşirse, Türkiye’nin Cumhurbaşkanı-TBMM çekişmesi ve çatışması yaşaması ihtimali kuvvetle muhtemel olacaktır.

Bu hususu, ayrı bir yazıda değerlendirmek üzere biz esas konumuza gelelim…

Isparta’da seçeceğimiz 4 tane milletvekilinin dağılımı nasıl gerçekleşecek?

Bu sorunun cevabını şu an için kuvvetli görünen ihtimaller ve eldeki en somut veriler üzerinden vermeye çalışacağız.

Türkiye genelinde Ak Parti-MHP-BBP, Cumhur İttifakı adı altında seçim pusulasında yer alacak ve her parti kendi milletvekili aday listesini seçmenin beğenisine sunacak. Diğer tarafta da, CHP-İyi Parti-Saadet-Demokrat-Büyük Türkiye Partisi’nden oluşan ve isminin Demokrasi İttifakı olması beklenen liste yarışacak. Tabii ki, Türkiye genelinde üçüncü odağı da HDP oluşturacak.

Isparta’da HDP’nin ve diğer küçük partilerin herhangi bir ağırlığı bulunmadığı için onları hesaba dahil etmemizin bir gereği bulunmuyor.

24 Haziran’da Isparta’da Cumhur İttifakı ile Demokrasi İttifakı’nın ne kadar oy alabileceğiyle ilgili elimizde herhangi bir araştırma verisi bulunmuyor. Özellikle İyi Parti’nin nasıl bir ağırlığa sahip olduğu konusunda bir araştırma verisi yok.

Elimizde somut ve kesin üç seçim verisi. Bunlar 7 Haziran ve 1 Kasım 2015 genel seçim sonuçları ile 16 Nisan 2017’de yapılan referandum sonuçları.

7 Haziran’da Isparta’da seçim sonuçları şu şekilde:

Seçmen sayısı : 304.739

Geçerli oy       : 265.316

Ak Parti          : 104.348 (% 44,11 – 2 Milletvekili)

CHP                : 57.712 (% 22,26 – 1 Milletvekili)

MHP               : 70.152 (% 27,02 – 1 Milletvekili)

Saadet Partisi  : 6.945 (% 2,68)

DP                   : 1.621 (% 0,63)

BTP                 : 549 (% 0,21)

1 Kasım 2015 seçimlerinde Isparta’nın seçim sonuçları da şöyle gerçekleşti:

Seçmen sayısı : 304.143

Geçerli oy       : 265.973

Ak Parti          : 138.723 (% 53,19 – 2 Milletvekili)

CHP                : 55.744 (% 21,38 – 1 Milletvekili)

MHP               : 53.296 (% 20,44 – 1 Milletvekili)

Saadet Partisi  : 2.663 (% 1,02)

DP                   : 1.559 (% 0,60)

BTP                 : 437 (% 0,17)

BBP                : 2.065 (% 0,79)

Biz son genel seçim (1 Kasım 2015) sonuçlarını baz alarak Cumhur ve Demokrasi İttifakı’na dahil partilerin toplamını şu şekilde gerçekleştirebiliriz:

CUMHUR (Ak Parti-MHP-BBP)                              : 194.084 (% 74,72)

DEMOKRASİ (CHP-İYİ Parti-Saadet-DP-BTP)     : 60.400 (% 23,17) (İYİ Parti o seçimde olmadığı için bu hesaplamada yok)

1 Kasım seçimlerini baz aldığımızda Isparta’daki milletvekili dağılımının bu iki ittifak arasındaki dağılımı şu şekilde olurdu: CUMHUR: 3 – DEMOKRASİ: 1. Demokrasi İttifakı’ndaki tek vekillik CHP’nin olurken, Cumhur İttifakı’ndaki dağılım Ak Parti 2, MHP 1 şeklinde olurdu.

Diğer yandan, bugün için daha doğru fikir verecek en güncel sonuç ise, 16 Nisan 2017 referandum sonuçlarıdır.

2017 referandumunda Isparta’daki oy dağılımı şu şekilde gerçekleşmişti:

Seçmen sayısı : 310.003

Geçerli oy       : 271.693

EVET              : 148.917 (% 56,04)

HAYIR           : 116.809 (% 43,96)

Bu seçim sonuçları bize, Ak Parti, MHP ve BBP bloğunun EVET lehine çalıştığı referandumdaki oyların 1 Kasım 2015 genel seçimlerine göre düşüş gösterdiğini ve aradaki farkın da İyi Parti’nin oyuyla ilgili tahmini bir fikir yürütmemize izin verdiğini gösteriyor.

Cumhur İttifakı’na dahil partilerin 1 Kasım 2015’te 194.084 (% 74,72) olan toplamının 16 Nisan 2017 referandumunda 148.917 (% 56,04)’e indiğini gösteriyor.

Elimizdeki en son veri olan referandum sonuçlarının ve seçmen tabanının yaklaşık aynı oranda sabit kaldığını düşünürsek, CUMHUR İttifakı’nın Isparta’da 150-155 bin civarında oy alacağını tahmin edebiliriz.

DEMOKRASİ İttifakı’nın yaklaşık oyunun da (HDP ve küçük partileri düşersek) 110-115 bin civarında olacağını tahmin edebiliriz.

Bu rakamlar çerçevesinde milletvekili dağılımı ise şu şekilde olur: CUMHUR İttifakı: 2, DEMOKRASİ İttifakı: 2.

Peki bu vekillikler, partiler arasında nasıl dağılır diyecek olursanız, burada MHP ve İyi Parti’nin oyunun net ölçme şansımız olmasa da, şu tahmini yapabiliriz. Ak Parti, 7 Haziran’da en düşük oyu almış bu üç seçimde: 104.348. Daha sonra 138.723 oy almış, referandumda oy 148.917 olmuş. Yani, 7 Haziran’da 174.500, 1 Kasım’da 194.084 olan AKP+MHP+BBP oyu, 16 Nisan referandumunda 148.917’ye düşmüş. Burada eksilen yaklaşık 56 bin oyun büyük bir kısmının İyi Parti’ye kaydığı yorumu yapılabilir bence.

Dolayısıyla, CUMHUR İttifakı’nın alacağı oy 150 bin civarında gerçekleşirse, burada MHP’nin oyunun 50 bini geçmesi imkanı görünmemektedir. Dolayısıyla kazanılacak 2 milletvekilinin 2’sini de Ak Parti alacaktır.

DEMOKRASİ İttifakı’nın 110 bin civarında oy alması durumunda, dağılımın 50-55 bin CHP, 45-50 bin İyi Parti, 10 bin Saadet + DP + BTP olması tahmin edilebilir. Bu durumda da, bu ittifakın kazanacağı iki vekilliği 1 CHP, 1 İyi Parti olarak dağılması olasıdır.

Peki Cumhur İttifakı 3, diğer ittifak tek vekil alacağı bir seçenek var mıdır? Bu seçeneğin gerçekleşmesi için, diğer ittifaktan en az 1,5 kat fazla oy alması gerekir. Yani, Demokrasi İttifakı 110 bin oy alırsa, Cumhur İttifakı’nın 165.0001 oy alması gerekir. Isparta’da kullanılacak oyun 270-275 bin civarında olması beklendiğine göre, aradaki bir milletvekilliğinin iki yöne de gitmesi mümkündür. Bunun için de, partilerin iyi adaylarla seçmen karşısına çıkması ve iyi bir propaganda dönemi geçirmesi şarttır.

Özet olarak, Cumhur ittifakının 2 milletvekilliği kesindir, 3.’sü adaya ve çalışmaya bağlıdır. Cumhur İttifakı’nda seçilecek tüm milletvekilliklerini Ak Parti kazanacaktır, MHP’nin milletvekili çıkarma şansı bulunmamaktadır.

Karşı ittifakta 2 milletvekili çıkarmak çok kuvvetli bir ihtimaldir. CHP ve İyi Parti birer vekillik paylaşırlar.

Buraya kadar verdiğimiz veriler, somut verilerdir.

Senin görüşün nedir diyecek olursanız, benim tahminim: Cumhur İttifakı: 2, Demokrasi İttifakı: 2’dir. Ak Parti: 2, CHP: 1, İyi Parti: 1’dir.

Oy oranının % 52-54 Cumhur İttifakı, % 44-46 Demokrasi İttifakı, % 1-3 HDP ve diğer küçük partiler şeklinde gerçekleşeceğini tahmin edebiliriz.

Peki cumhurbaşkanlığında oy dağılımı nasıl olur? Recep Tayyip Erdoğan’a verilecek oyun % 50 civarında olacağını düşünüyorum, çünkü bazı MHP’liler milletvekili seçiminde kendi partisine oy verecek, ama cumhurbaşkanlığında Erdoğan’a oy vermeyecek. CHP’nin adayı ve Akşener’e % 20-22 civarında oy çıkacağını, Karamollaoğlu’na % 5, Demirtaş’a % 1-2 civarında oy çıkacağını tahmin ediyorum.

Bu tahminler, tabii ki 1 Mayıs 2018 itibariyle geçerlidir. Daha seçime 54 gün var, bakalım neler olacak?