Akıllı tarım ve kooperatifler

Ünal Örnek

unalornek@hotmail.com

Küresel ısınma ve iklim değişikliği karşısında artan nüfus, daralan gıda kaynakları tarımda yeni arayışları dünya gündemine taşımıştır. Çünkü dünyayı kaçınılmaz bir gıda krizi beklemektedir. Daha şimdiden dünyayı şekillendirmek isteyen ülkeler gıdaya hâkim olmanın ve dünyayı kendi politikaları ile yönetmenin peşine düşmüşlerdir. Enerji yanında tarımda ve su kaynaklarının kontrol ve kullanımında güç sahibi olmanın yollarını aramaya başlamışlardır. Uluslararası kuruluşların barışçı çabaları gibi görünen çalışmalarda bile ön planda büyük güçlerin menfaat ve hâkimiyetlerinin etkileri görülmektedir.

Bugün geldiğimiz noktada gelecekte muhtemel gıda krizlerinin aşılmasında ilk akla gelen çözüm olarak elde kalan kaynakların verimli ve yerinde kullanımıdır. Çünkü üretimden pazara kadar yapılan hatalar nedeniyle büyük gıda kayıpları yaşanmaktadır. Bitkisel ve hayvansal üretimdeki hatalar verimi ve üretimi etkilemekte, artan maliyetler üretimde sürdürülebilirliğin önünde engele dönüşmektedir. Bilim dünyası başta gelişmiş ülkeler olmak üzere bu konuda neler yapılacağını araştırmakta, teknoloji geliştirmekte ve uygulamaya koymaktadır. Gelişen haberleşme ve iletişim teknolojisine bağlı olarak çözümler üretmektedir.

Bilim dünyasının üzerinde durduğu konulardan biri de akıllı teknolojilerin tarımda uygulamasıdır. Üretimden pazarlamaya kadar tarımın içine giren bu uygulamalar verimde artış sağladığı gibi üretimdeki kayıpları azaltmıştır. Artan kalite ve üretim pazarlama içinde avantajlar sağlamıştır. Her geçen gün geliştirilen ve yeni teknolojilerle donatılan akıllı tarım global sorunlar karşısında çözüm konusunda çağa damga vuracak bir sürece doğru gitmektedir.

Böylesi bir teknolojik uygulamanın en büyük engeli ilk yatırım maliyetlerindeki yüksekliktir. Gelişmiş ülkelerde başta büyük işletmeler olmak üzere, küçük işletmeleri çatısı altında toplayan kooperatifler çalışma alanlarına göre akıllı teknolojileri uygulamaya koymuşlardır. Dayanışma ve birlik içinde her bir ortak için büyük maliyetler gerektiren akıllı teknolojileri tarımsal üretimde kullanma imkânı bulmuşlardır. Elde edilen olumlu sonuçlar dünyadaki diğer tarım kooperatiflerini de etkilemiştir. Nitekim Kasım 2016 Yılında Hindistan Yeni Delhi’de gerçekleştirilecek Uluslararası Tarım Kooperatifleri Örgütü’nün (ICAO) Toplantısının teması Akıllı Tarım uygulamaları ve kooperatifler olarak seçilmiştir.

Toplantının amacı kooperatiflerin akıllı tarım deneyimlerini dünya ile paylaşması ve akıllı tarım uygulamalarından dünya kooperatiflerinin de yararlanmasının önünü açmaktır. Çünkü akıllı tarım dünya kooperatifleri için geleceği temsil etmektedir. Kooperatiflerin ve ortaklarının dünya çapındaki teknolojileri ve metotları öğrenmesi, uygulamaya koyması, artan verim ve üretim ile sağlıklı politikalar oluşturmaları ve stratejiler geliştirmeleri kendileri için olduğu kadar dünya içinde önemlidir. Akıllı tarım ile global sorunlara akıllı çözümler üretme fırsatları elde edilmektedir.

Ülkemizde de tarımsal amaçlı kooperatiflerin akıllı tarım konusunda çalışmalar yürütmesi mümkündür. Kooperatif ortaklarının üretim yaptıkları alanda ve yerdeki bilgilerin akıllı teknolojilerle toplanması, uygun teknolojilerin seçilmesi ve uygulanması, yine akıllı teknolojilerle üretimin izlenmesi, zamanında ve uygun şartlarda gerekli tarımsal işlerin yapılması, hasadı ve toplanması, pazara uygun zamanda ve şartlarda sunulması sağlanabilecektir.

Kooperatif ortakları bitkisel ve hayvansal üretimde doğru bilgiler ile doğru zamanda her aşamada tekniğine uygun işlemler yapılabilecektir. Bilgi üreten ve akıllı teknoloji hizmeti veren kuruluşlarla ortak çalışmaların yürütülmesi hem işlemler hem de maliyet açısından kolaylaşacaktır. Ortaklarının üretimlerinin ve hasatlarının ortak bir veri tabanında toplanarak izlenmesi pazarlama için büyük avantajlar sağlayacaktır.

Üretimde eksikler ve hatalar kolaylıkla tespit edileceği gibi bu konularda gerek eğitim gerekse teknik düzenlemeler ile sorunun çözümü sağlanacaktır. Daha sağlıklı ve kaliteli üretim iç ve dış pazarlarda tüketici içinde bir güven unsuru olacaktır. Her şeyin kayıt altında olduğu üretim ve pazarlama çalışmaları ortaklık ilişkilerinde bağları güçlendireceği gibi sağlıklı kayıt tutan sistem kooperatiflerin yönetim ve uygulamaları konusunda daha şeffaf ve güvenilir bir ortam yaratacaktır. Bilgi ve eğitimin ön planda olduğu akıllı tarım akıllı çiftçiler ve ortaklar ile kooperatiflerde daha donanımlı profesyonel kadrolar yaratacaktır.

Hiç şüphesiz akıllı tarım kooperatiflerin yönetimini de etkileyecektir. Dünyada tarımsal amaçlı kooperatifler akıllı tarımı sağlayacağı avantajları görmüş, plan ve programlarını bu yönde yapmaya başlamışlardır. Hatta bazı kooperatifler araştırma ve uygulama birimleri ile akıllı tarım sistemlerinin geliştirilmesi ve üretimi ile ilgili çalışmalara bile başlamıştır.

Ülkemizde de bilinçli ve sahiplenme duygusu yüksek ortakları olan kooperatiflerimiz akıllı tarım konusunda yatırım yapacak güçtedir.

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de bilgi ve teknoloji konusunda destek veren firmalar ortaya çıkmış, şu an az da olsa akıllı tarım konusunda çalışmalara başlamışlardır. Bu kuruluşlar ile kooperatiflerimizin işbirliği yapmaları mümkündür.

Özetle çağımız bilgi çağıdır. Akıllı tarım dünyada gıda krizi karşısında çağın gelecek vaat eden bir modelidir. Sorunların çözümündeki avantajları nedeniyle dünyada her geçen günde gelişmekte ve yayılmaktadır.

Dünyadaki Tarımsal amaçlı kooperatifler akıllı tarımın takipçisi, uygulayıcısı öncüsü olmaya başlamışlardır. Akıllı tarım uygulamaları ülkemizde de her kooperatifi ortakları ile birlikte güçlü işletmelere dönüştürecek, yeni ufuklar açacak ve fırsatlar yaratacaktır.