DOĞAYA MERMERCİ ZULMÜ BİTSİN ARTIK

Dağlarını tonu 100 dolardan Çin’e satan Türkiye’nin akıl almaz kararının ayrıntıları…

Yusuf YAVUZ

Isparta’nın Aksu ilçesinde bulunan dünyaca ünlü kaya tırmanışı parkurları, onlarca mağara ve doğal su kaynaklarının bulunduğu Kuzukulağı Yaylasına mermer ocağı ruhsatı verildi. Batı Asya Madencilik ve Su Ürünleri Ldt. adındaki özel bir firmaya yaklaşık 100 hektarlık alanda verilen mermer ocağı faaliyete geçmesi durumunda büyük bir doğa yıkımı yaşanacak. Dağcılar, yöre köylüleri ve doğa tutkunları Türkiye’nin gözü gibi koruması gereken bölgede mermer ocağı izni verilmesine tepkili. Dünyanın en ünlü kaya tırmanıcılarından biri olan ve bu konuda 15 kitabın da yazarı olan İsviçreli sporcu Michel Piola, Dedegöl Dağı’ndaki Kuzukulağı kayalıklarının uluslararası önemde olduğuna işaret ederek, “Dünyada bu tarz tırmanışlar için 5 önemli bölge vardır. Fransa’da Verdon, Fas’da Taghia ve Todra, Meksika’da El Potrero Chico, bir diğeri de Dedegöl’dür” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE DAĞLARINI TONU 100 DOLARDAN ÇİN’E SATIYOR

Blok olarak çıkartılan mermerin tonunu 100 ila 150 dolar arasında değişen fiyatlarla başta Çin olmak üzere birçok ülkeye ihraç eden Türkiye, Maden Yasası’ndaki korumacı maddelerin budanarak yağmanın önünün açıldığı 2004 yılından bu yana büyük kayıplar verdi. Binlerce yıldır yaşam kaynağı olan dağlarını peynir kalıbı gibi keserek ham madde olarak satan mermer firmalarına ruhsat verilen alanlar ise bu kadar da olmaz dedirtiyor. Isparta’nın Aksu ilçesine bağlı Eldere köyünde bulunan Kuzukulağı Yaylası da Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) tarafından mermer ocağı ruhsatı verilen alanlardan biri oldu.

ELDERE KAYALIKLARI, DÜNYANIN EFSANE DUVARLARINDAN BİRİ

Ancak 99,75 hektar (yaklaşık bin dönüm) alanda mermer ocağı ruhsatı verilen bölge, dünyaca ünlü Eldere kayalıklarını da kapsıyor. 2000’li yılların başından bu yana dünyaca ünlü kaya tırmanıcılarının uğrak yeri olan Eldere kayalıklarında, uzunlukları 20 ila 600 metre arasında değişen yüzlerce kaya tırmanışı rotası bulunuyor. Tek parça ve sağlam kulelerden oluşan Kuzukulağı kayalıkları, dünyadaki önemli Alpin rotalarından biri. Dünyaca ünlü Fransız dağcılar Stéphanie Bodet ve Arnaud Petit tarafından yayınlanan ‘Parois de Legende’ (Efsane Duvarlar) adlı kitapta Türkiye’den yer alan tek parkur olan Kuzukulağı kayalıkları, başvuru niteliğindeki yayının ardından dünyanın ünlü dağcılarının uğrak yeri olmuştu.

DÜNYACA ÜNLÜ DAĞCI PİOLA: “DEDEGÖL ULUSLARARASI ÖNEMDE”

Kaya tırmanışı konusunda uluslararası üne sahip isimlerden biri olan İsviçreli sporcu Michel Piola, mermer ocağı izni verilen Dedegöl Dağındaki Eldere kayalıklarıyla ilgili şöyle konuştu: “Bir tırmanıcı, uzun duvar rota açma uzmanı ve bu konuda 15 kitabın yazarıyım. Dedegöl kayalıkları, Kuzukulağı Yaylası Eldere Köyü uluslararası öneme sahip bir bölgedir. Dünyada bu tarz tırmanışlar için 5 önemli bölge vardır. Fransa’da Verdon, Fas’da Taghia ve Todra, Meksika’da El Potrero Chico, bir diğeri de Dedegöl’dür.” 

DAĞCILAR VE KÖYLÜLER MERMER OCAĞI İZNİNİN İPTALİNİ İSTİYOR

Türk dağcıların da gözdesi olan tırmanma parkurlarının bulunduğu bölge, her yıl yerli ve yabancı yüzlerce dağcıyı ağırlıyor. Dağcılar ve doğa sporcuları Kuzukulağı Yaylası’nda mermer ocağı açılmasının bölgenin sonu olacağını belirtiyor. Bunun önüne geçmek için Isparta Valiliği başta olmak üzere ilgili kurumlara başvuran sporcular, mermer ocağı ruhsatının iptal edilmesini talep ettiler. Dağcılar ayrıca mermer ocağı izninin iptali için imza kampanyası başlattı. Eldere köylüleri de su kaynaklarının ve hayvancılığın olumsuz etkileneceğinden dolayı mermer ocağı açılmasını istemiyor.

BEYŞEHİR GÖLÜNÜ DE BESLEYEN DEDEGÖL DAĞI, BÖLGENİN SU DEPOSU

Dedegöl Dağı’nın bu bölgesi aynı zamanda Türkiye’nin en önemli mağaralarını da barındırıyor. İrili ufaklı onlarca mağaranın yanı sıra Türkiye’nin en derin dördüncü mağarası olarak literatüre geçen Kuyukule Mağarası da bu bölgede bulunuyor. Türkiye’nin en önemli akarsularından biri olan Köprüçay’ın ana kaynağı da bu bölgeden doğuyor. 12 kilometrelik uzunluğu ile dünyanın pek çok ülkesinden mağarabilimcilerin ilgi odağı olan Pınargözü Mağarası’na da ev sahipliği yapan Dedegöl Dağı, bölgenin en önemli su havzalarına sahip. Batısında Isparta ve Antalya, doğusunda ise Beyşehir Gölü başta olmak üzere Konya coğrafyasını sularıyla besleyen Dedegöl Dağı, mermer ve taş ocakları yüzünden büyük tahribatlar yaşıyor.

KUZUKULAĞI YAYLASININ KORUNMASI İÇİN ÇALIŞMA BAŞLATILDI

Mermer ocağı arama ruhsatı verilen Kuzukulağı Yaylası, sedir ve karaçam ormanları ile ünlü Kızıldağ Milli Parkı’nın sınırında bulunuyor. Bir buzul vadisi olan Kuzukulağı Yaylası, barındırdığı jeolojik ve doğal miras nedeniyle koruma altına alınması gerekiyor. Ancak bu bölgenin henüz koruma şemsiyesi bulunmuyor. Orman ve Su İşlerine Bağlı Milli Parklar 6. Bölge Müdürlüğü, hazırladığı raporla Kuzukulağı Yaylası’nın korunan alan olarak ilan edilmesi için girişim başlattı. Ancak henüz bununla ilgili somut bir karar alınmadı. Mermer ocağı açılmak istenen alan, Milli Parklar Bölge Müdürlüğü’nün koruma altına alınmasını teklif ettiği sahanın içerisinde bulunduğu öğrenildi.

Isparta bölgesinde mermer ocaklarının doğaya tahribatı önlenemiyor

Isparta’da bir maden ocağı

Yusuf Yavuz