“Enflasyonu düşük göstermek, tarihin en büyük alım gücü hırsızlığı”

TBMM Genel Kurulu’nda devam eden bütçe görüşmelerinde söz alan İYİ Parti Isparta Milletvekili Dr. Aylin Cesur, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) üzerine konuşma yaptı. Cesur, özellikle enflasyon rakamlarında tartışmalı veriler ortaya koyan TÜİK’in toplum nezdinde itibar kaybına uğradığının altını çizerek, kurumun madde sepetini yayınlamayı bırakmasını vatandaşların hakkının gasp edilmesi olarak değerlendirdi.

TÜİK’in enflasyonu düşük göstererek görevini yerine getirmediğini söyleyen İYİ Partili Cesur, “Bu yapılırsa Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük alım gücü hırsızlığı olur.” dedi.

Türkiye’nin en eski kurumlarından olan TÜİK’te başkanlık görevinin normalde 5 yıl olduğunu belirten Milletvekili Cesur, kurumun son altı yılda altı başkan değiştirdiğini hatırlattı. Atama ve görevden almaların, Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlar tarafından da endişeyle karşılandığını söyleyen Cesur; özellikle AB üyelik sürecinde istatistik faslının, temel fasıllar kümesinde olduğuna dikkat çekti.

Milletvekili Cesur, TÜİK’i açıkladığı rakamlar üzerinden eleştirerek, çizilen pembe tablonun vatandaşın ekonomik kriz nedeniyle yaşadığı zorluklarla bağdaşmadığını söyledi.

Milletvekili Dr. Aylin Cesur’un konuşmasının tamamı şöyle:

Sayın Başkan,

Sayın Bakanlar,

Değerli Milletvekilleri,

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Balzac diyor ki; yalancılık meslek dalı ilan edilmeli artık, çünkü çok ustası var. Güvenin demokratik iklim için olmazsa olmaz olduğunu yaşadığımız günlerde, hani adı çıkacağına canı çıksın derler ya; çok fazla güven itibar kaybına uğramış bir kurumun bütçesi üzerine söz aldım. Herkes bir şey diyor TÜİK için, yorum yapıyor. Ama öyle bir kurum ki aslında herkes bir şey diyemesin, gerçekleri konuşabilsin diye kurulmuş!

Ve öyle bir süreçteyiz ki, yorgun ve umutsuz insanlar, yalanlarla avunacağına, hakikatle incinmek istiyorlar.

Türkiye’nin Nabzı anketi var; TÜİK’e inananlar yüzde 23,9.

TÜİK kıyamıyor mu incitmeye bizi?

Tamamen duygusal mı sebebi yoksa?

TÜİK 1933’den beri yayınlanan, Ocak 2003’ten bu yana düzenli açıklanan, 400’den fazla mal ve hizmetin ortalama fiyatının kamuoyuyla paylaşıldığı bir veriyi artık açıklanmıyor.  “Madde sepeti ve ortalama madde fiyatları” listesi. Ne var içinde? Ekmek var, peynir var, süt var, yumurta var ve birçok temel gıda maddesinin ortalama fiyatları var. Vatandaşın hakkı gasp edilmiştir.

Mesela diyorsunuz ya Sayın Bakan; “TÜİK’e   göre yüzde 85, ENAG’a göre   Yüzde   185” arada olan fark ne oluyor Sayın Bakan biliyor musunuz? TÜİK görevini yerine getirmeyen bir kurum olarak karşımızdadır ve üzülerek ifade edeyim; enflasyonu düşük göstermek Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük alım gücü hırsızlığıdır.

Üç yıldır ölüm istatistikleri, göç istatistikleri açıklanmıyor mesela.

Dedim ya duygusal, kıyamıyor bizlere TÜİK, üzülmeyelim diye! Sağlık Bakanlığı, sorduğumuzda “TÜİK’e gönderdik, onlar açıklayacak.” diyor, ama TÜİK kıyamıyor. Covid nedeniyle oluşan can kayıplarını açıklamamayı tercih ediyor.

Ne oluyor biliyor musunuz?

TÜİK, 2022 sayıları; TÜİK, her ay Türkiye’nin 81 ilinden 225 ilçesinden, 27.261 iş yeri, 4.274 konuttan, 904 madde çeşidi için yaklaşık 560.392 fiyatı derliyor, bunu 2 bin kişilik bir ekiple yapıyor. Emek veriyor o insanlar, maaşlarını milletin vergileri ile ödüyorsunuz ve onların emekleri de, milletin vergileri de heba oluyor.

Türkiye’nin en eski kurumlarından Türkiye İstatistik Kurumu’nda 1926-2002 döneminde 76 yılda 18 başkan göreve getirildi.

2002-2022 dönemindeki 20 yılda 9 başkan görev almış. 76 yılda 18, 20 yılda 9 başkan. Görev süresi normalde 5 yıl. Son 6 yılda 6 başkan.

Önceki başkan yıllık enflasyon açıklamasından sonra: “Bir yanlışa imza atarsam 84 milyonun hakkını yemiş olurum. Biliyorsunuz, milyonlarca çalışan bizim açıkladığımız enflasyona göre zam alıyor. Hak yiyemem” demişti görevden alınmadan evvel.

Uluslararası İstatistik Enstitüsü ve Uluslararası Resmi İstatistik Birliği, TÜİK Başkanı Erdal Dinçer’in görevden alınmasına ilişkin bir açıklama yayınladı. Mesleki Etik Bildirgesi ve Birleşmiş Milletler’in Resmi İstatistik Temel İlkeleri’ne atıf yaparak, “TÜİK bünyesinde, cumhurbaşkanlığı işlemleri de dahil, atama ve görevden almaların şeffaflığına ilişkin endişeler tekrarlanıyor, kurumun güvenilirliğini zedeliyor” dedi.

Avrupa Komisyonu 2022 Türkiye raporunda: “Türkiye, istatistik alanında orta düzeyde ve geçen yılki tavsiyeler sınırlı düzeyde uygulandı, Temel ekonomik verilerin güvenilirliği sorgulanıyor” dedi.

İstatistik faslı, AB üyelik sürecinde temel fasıllar kümesinde ve istatistik alanında AB müktesebatı ile uyum çok önemli oysa.

Gıda enflasyonunda yıllık yüzde 99’daki ülkemiz, OECD ülkeleri arasında lider. AB ülkelerinde gıda enflasyonu ort yüzde 17.3, G7 ülkelerinde yüzde 12.7. G20’de de en yüksek enflasyona sahip ülkeyiz.

Türk-İş’in Eylül 2022’de Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin sağlıklı beslenebilmesi için gerekli aylık gıda harcamasını gösteren açlık sınırı 7245 TL.

9.671,19 TL ücret alan bir memurun ailesi için yaptığı gıda ve barınma harcamaları maaşının yüzde 75.

En düşük işçi emekli aylığı 3 bin 500 TL, Bağ-Kur emekli aylığı da 4 bin 7 TL. olan ülkemizde, 13 milyon 833 bin emeklinin yarısı geçinemiyor ve çalışmak zorunda.

Avrupa Birliği’nde asgari ücretle çalışanların oranı, toplam ücretliler içinde yüzde 4’den az; bizde yüzde 49.

Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat)’ne göre, Türkiye, 27 Avrupa ülkesi arasında Arnavutluk’tan sonra en düşük asgari ücret veren ikinci ülke.

TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranları Merkez Bankası’nın para politikalarından, hükümetin ekonomik politikalarının belirlenmesine, mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişim oranlarının izlenmesinden, ücretlerin ve fiyatların ayarlanmasına ve kira kontratlarının artış oranlarına kadar birçok alanda gösterge. Ama TÜİK pembe tablolar çizmeye devam ediyor. İşsizlik, hayat pahalılığı ve ekonomik kriz nedeniyle vatandaşın yaşadığı zorlukları boş veriyor. Boş vermezse birileri yol veriyor çünkü.

Milyonların kaderi açıklanan enflasyon verilerine bağlı. O milyonlar devletin böylesine hassas kurumuna hakkını helal etmiyorlar Sayın Bakan. Bırakın kurumlarını devletin, Türkiye Cumhuriyetindeki yoksullaşmış insanların, umutsuz gençlerin ahını almayın, devlete güveni zedelemeyin ki o kurumların esir olmaya mahkum ettiğiniz yöneticileri vicdanın müebbet hapsinde bir ömür yargılanmasınlar!”