Isparta’nın Atadan Kalma Değeri: Çaltı Sarımsağı

Gelendost ilçesi Çaltı köyünde yüzyıllardır atadan kalma yerli tohumlarla yetiştirilen sarımsaklar son yıllarda daha çok ilgi görmeye başladı.

Çaltı köyünde tamamen susuz olarak yetiştirilen, Çaltı Sarımsağı olarak anılan sarımsaklar, köyün yüksek rakımı, temiz havası ve iklim yapısı sebebiyle farklı aroması ve lezzetiyle özellikle yerel pazarlarda aranan bir ürün olarak adından söz ettiriyor.

Köyde bu yıl yaklaşık 900 dekar alanda sarımsak ekimi yapıldığı ve dekardan 900 ila 1.000 kg arasında bir verim beklendiği kaydedildi. Ekilen sarımsağın tohumunun tamamen yerli, köylülerin
ata mirası diye tabir ettikleri tohumlardan olduğu, susuz olarak yetiştirilen sarımsakların bu nedenle farklı bir tat ve aromaya sahip olduğu belirtiliyor.

Çaltı Sarımsağının sadece yerel pazarlarda ve yörede değil tüm ülke çapında tanıtılması için son yıllarda Isparta Valiliği öncülüğünde başta Isparta İl Tarım ve Orman Müdürlüğü olmak üzere
Gelendost Kaymakamlığı, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü ve diğer ilgili kuruluşların katkılarıyla tanıtım çalışmaları hız kazandı. Bu kapsamda, sarımsak hasat
döneminin başlaması nedeniyle Isparta Valisi Ömer Seymenoğlu tarlalarda üreticilerle bir araya gelip sorunlarını dinleyerek sohbet etti. Ziyarette Vali Seymenoğlu’na Gelendost Kaymakamı Pınar
Uz, İl Tarım ve Orman Müdürü Eyup Adıgüzel, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürü Tufan Uysal, BAKA Genel Sekreteri Volkan Güler, İlçe Tarım ve Orman Müdürü Gökhan Yaman, Çaltı köyü muhtarı
ve kooperatif yetkilileri ile Coğrafi İşaret Belgesi alım çalışmalarını takip eden teknik personel eşlik etti.

Vali Seymenoğlu burada yaptığı açıklamada, “Çaltı sarımsağı farklı bir sarımsak. Ülkemizin birçok bölgesinde sarımsak yetiştiriliyor, ancak bu bölgede yetişen sarımsağın aroması farklı. Atalarımızdan gelen bu tohumlarla üretime devam etmek lazım. Ürettiğimiz sarımsağımızı önce ülkemize sonra da tüm dünyaya duyuracağız. Bunu ne kadar çok anlatır tanıtırsak çiftçimiz o kadar
çok kazanır. Türkiye’nin bilmediğini dünya hiç bilmez, onun için, bunu hep böyle konuşacağız, konuştukça insanlar duyacak, bilecek talep olacak böylece Isparta Gelendost Çaltı Sarımsağını tanıtacağız.” dedi.

Ayrıca, kendine has aroması olması ve geleneksel olarak yetiştirilmesi nedeniyle Çaltı Sarımsağına Coğrafi İşaret Belgesi alınması çalışmalarının da sürdüğü açıklandı. Bu çalışmalar kapsamında, Çaltı köyünden alınan sarımsaklar Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsüne gönderildi ve burada Kastamonu-Taşköprü sarımsağı ile birlikte karşılıklı ekimleri gerçekleştirildi. Burada yapılan ilk gözlemlerde Çaltı sarımsağının Taşköprü sarımsağı ile farklı morfolojik özelliklere sahip olduğu gözlemlendi. 2019 Kasım ayından itibaren Isparta İl ve Gelendost İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri teknik personelince Çaltı Köyü’nde ekimi yapılan 1.600 m2 demonstrasyon tarlasında, 15 günlük periyodlarla bitkinin morfolojik gelişimi, yapılan uygulamalar gözlemlenerek kayıt altına alındı ve tarla ve köye 16 kez çiftçi ziyareti gerçekleştirildi.

İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve İlçe Müdürlüğü teknik personellerince alınan toprak numunesi Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (MAREM)’ne ve gelen ekiple birlikte alınan 50 kök sarımsakta incelenmek üzere Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’ne gönderildi.

Hasattan 1-1,5 ay sonra tekrar sarımsak numunesi alınarak kimyasal analiz için laboratuvarlara gönderilerek Coğrafi İşaret Belgesi alımı kapsamında sürecin devam edeceği kaydedildi.